Turnen is een sport waarbij je allerlei oefeningen doet met je lichaam. De sport is voor zowel dames als heren en wordt tijdens de Olympische Spelen beoefend. Er zijn verschillende onderdelen waar je lenigheid, kracht, coördinatie en evenwicht voor nodig hebt. Door de verschillende onderdelen en toestellen is turnen een brede en gevarieerde sport. Maar welke turnonderdelen zijn er allemaal? De verschillende onderdelen worden in deze blog besproken.
De turntoestellen
De brug
De brug is een turntoestel dat in twee varianten te vinden is: de gelijke en ongelijke brug. De gelijke brug bevat twee balken die parallel lopen aan elkaar. De balken zijn op dezelfde hoogte afgesteld. De gelijke brug wordt uitgeoefend door heren. Vrouwen maken gebruik van de ongelijke brug. Hierbij hangen de balken niet op gelijke hoogte: een balk of legger is hoger afgesteld dan de andere balk. Op de bruggen worden verschillende oefeningen gedaan. Bij de heren zie je vooral zwaaien, statische elementen, asdraaien en vluchtelementen. Vrouwen hebben een routine die bestaat uit zwaaien, draaien, beenzwaaibewegingen en vluchtelementen. Iedere turner of turnster eindigt met een afsprong.
De rekstok
De rekstok is te vergelijken met de brug, maar het grote verschil zit in de aantal leggers. De rekstok heeft er namelijk maar één. De rekstok komt alleen voor in het herenturnen. De legger is zo afgesteld dat een turner de grond niet meer kan raken. Epke Zonderland is een Nederlandse turner die drie keer wereldkampioen op de rekstok is geworden.
De evenwichtsbalk
De evenwichtsbalk of balk wordt alleen bij het damesturnen gebruikt tijdens de Olympische Spelen. De balk is 5 meter lang en 10,16 centimeter breed. De balk is op 1,20 meter hoogte afgesteld. Turnsters moeten zo veel mogelijk acrobatische oefeningen uitvoeren zonder van de balk te vallen. Evenwicht is bij dit onderdeel dus cruciaal. Wanneer een turnster valt, levert dit minpunten op.
De ringen
De ringen komen alleen voor bij de heren. Twee houten ringen hangen aan een kabel of touw. Het is niet de bedoeling om te zwaaien met de ringen; de oefening moet ‘stil’ worden uitgevoerd. Er komen drie elementen bij kijken: de krachtonderdelen, de zwaaionderdelen en de afsprong. Een bekende Nederlandse turner op dit onderdeel is Yuri van Gelder.
Het paard
De sprong
Het paard is binnen het heren- en damesturnen vaak gebruikt als springtoestel. Het paard valt te vergelijken met de bok, maar een paard is langer. De bedoeling van het paard is dat de turner over de lengte heen springt. De lengte is in de meeste gevallen 1,60 meter. Tijdens het springen mag het toestel niet aangeraakt worden. Tegenwoordig wordt het paard vaak vervangen door de springtafel, deze staat ook bekend als de pegasus. De pegasus is veiliger dan het paard. De vorm is namelijk zo gemaakt dat ernstige blessures voorkomen worden.
Paardvoltige
In tegenstelling tot het springen, mag je het paard bij voltigeren wel aanraken. Voltigeren is een onderdeel bij het herenturnen. Op het paard wat hierbij gebruikt wordt zijn twee voltigeerbeugels gemonteerd. Bij voltigeren moet de turner met zijn handen op de beugels of het paard zelf steunen, de rest van het lichaam mag het paard niet aanraken.
De vloer
De vloer is een turnonderdeel wat zowel door vrouwen als door mannen beoefend wordt. Het onderdeel behoort tot de meerkamp turnen. De vloer is een mat van 12 meter breed en 12 meter lang. Deze mat bevat ingebouwde vering, zodat sporters extra hoogte kunnen verkrijgen. Op de vloer zijn de randen gemarkeerd. Deze randen mogen niet overschreden worden door de turner of turnster. Wanneer dit wel gebeurt krijgen zij puntenaftrek.
Tijdens het uitvoeren van een turnoefening is het verplicht om alle hoeken van de vloer te gebruiken, vaak wordt er geturnd over de diagonalen van de mat. Daarnaast moet een turnoefening bestaan uit drie verschillende elementen:
- Acrobatiek: Je moet beginnen en eindigen met acrobatische elementen.
- Balans: Hiermee wordt beheersing en controle laten zien. Denk bij balans aan oefeningen als bijvoorbeeld de handstand.
- Lenigheid: Een turner of turnsters moeten laten zien dat ze over de lenigheid beschikken die ze nodig hebben.
De turnoefening moet binnen anderhalve minuut geëindigd zijn.
In principe is het vloeronderdelen voor heren gelijk aan de dames. Het enige verschil is dat het onderdeel bij de dames op instrumentale muziek wordt uitgevoerd en daar ook veel bewegingen gemaakt worden die doen denken aan klassiek ballet. Naast acrobatische series moeten vrouwen ook gymnastische sprongen aan de oefening toevoegen.
De meerkamp
De meerkamp turnen is simpelweg een reeks van turnonderdelen. Op ieder onderdeel krijg je een score. De scores van alle onderdelen worden per persoon opgeteld; degene met de hoogste score wint. Een meerkamp voor heren ziet bestaat uit de volgende onderdelen: de gelijke brug, de rekstok, de ringen, de pegasus, paardvoltige en de vloer. Bij vrouwen bestaat het meerkamp slechts uit vier onderdelen: de ongelijke brug, de evenwichtsbalk, de pegasus en de vloer.
